Naar aanleiding van mijn vorige tips voor een stralend schone vaat, stroomde mijn mailbox weer vol met nieuwe vragen. Hartstikke leuk! Daarom heb ik deze keer de drie meest gestelde vragen over de vaatwasser voor jullie geselecteerd.
Of je nu een inbouwvaatwasser, een vrijstaande vaatwasser, een onderbouw- of half geïntegreerde vaatwasser hebt; we gebruiken het apparaat bijna dagelijks. Je merkt het al, er zijn echt allerlei soorten en maten vaatwassers, maar de meeste vragen komen op hetzelfde neer. En voor deze vragen maakt het type apparaat eigenlijk niet uit. De meest gestelde vraag? “Marja, waarom gebruiken we glansspoelmiddel en wat is het eigenlijk?” Een uitstekende vraag, dus laten we meteen aan de slag gaan!
Glansspoelmiddel: wat is het, wat doet het en heb ik het écht nodig? ✨
Dit is een echte klassieker! Je ziet het flesje in de supermarkt staan en je vaatwasser heeft er een speciaal vakje voor, maar wat is nu precies het nut ervan?
Het probleem: doffe glazen en vlekken op je vaat
Herken je dat? Je haalt je vaat uit de machine en vooral je glazen en bestek zijn bedekt met opgedroogde waterdruppels of een witte, vlekkerige waas. Je hebt het gevoel dat je het alsnog met de hand moet nadrogen. Zonde van de moeite, toch? Dit probleem wordt veroorzaakt door de oppervlaktespanning van water. Water vormt van nature graag druppels. Wanneer deze druppels op je schone vaat opdrogen, laten ze de mineralen die erin zitten (zoals kalk) achter als een lelijke vlek.
De oplossing: glansspoelmiddel
Glansspoelmiddel is in feite een surfactant, een moeilijk woord voor een middel dat de oppervlaktespanning van water verlaagt.
Wat doet het precies? In de laatste spoelfase van het programma wordt het glansspoelmiddel vrijgegeven. In plaats van dat het water in druppels op je vaat blijft liggen, zorgt het glansspoelmiddel ervoor dat het water als een dun, egaal laagje van de vaat afglijdt.
Dit heeft twee grote voordelen:
- Geen vlekken meer: Omdat er geen losse druppels opdrogen, krijgen kalk en mineralen geen kans om vlekken achter te laten. Het resultaat is prachtig heldere glazen en glimmend bestek. En dat willen we!
- Je vaat droogt sneller: Doordat het meeste water er direct afloopt, is je vaat veel sneller droog. Dit scheelt niet alleen tijd (je hoeft niet meer met een theedoek in de weer), maar het helpt ook de groei van bacteriën in een vochtige machine te voorkomen.
“Maar ik gebruik toch al All-in-One tabletten?”
Een veelgehoord en logisch punt! Veel vaatwastabletten bevatten inderdaad een dosis glansspoelmiddel. Voor mensen die in een gebied met zacht water wonen, is zo’n tablet vaak voldoende. Woon je echter in een gebied met hard tot zeer hard water (denk bijvoorbeeld aan de Randstad), dan is de hoeveelheid glansspoelmiddel in het tablet vaak niet toereikend. Het gebruik van een apart glansspoelmiddel zorgt dan voor een wereld van verschil.
Waar moet je dus op letten?
- Vind het reservoir: Zoek in je vaatwasser naar een (meestal rond) klepje naast het zeepbakje. Vaak staat er een zonnetje- of sterretje-icoon bij.
- Vul het bij: Draai of klik het dopje open en vul het reservoir met glansspoelmiddel tot het vol is. Knoei je een beetje? Geen paniek, veeg het even weg met een doekje.
- Stel de dosering in: De meeste vaatwassers hebben een draaiknopje (meestal van 1 tot 6) waarmee je de hoeveelheid glansspoelmiddel per wasbeurt kunt instellen. Begin op een middenstand (bijv. 3). Zie je nog steeds vlekken? Zet hem een standje hoger. Zie je een blauwe, vettige waas op je glazen? Dan gebruik je te veel en zet je hem een standje lager.
- Houd het peil in de gaten: Geeft je vaatwasser aan dat het glansspoelmiddel bijna op is, vul het dan op tijd bij.
Vaatwasserzout: Is dat niet gewoon keukenzout en waarom moet dat erin? 🛡️
“Onzinproduct, geldklopperij!” Ho ho, zeker niet! Zout voor de vaatwasser heeft wel degelijk een belangrijke functie en het is absoluut niet hetzelfde als het zout dat je over je eitje strooit!
Het probleem: de sluipmoordenaar genaamd kalk
De grootste vijand van elk apparaat dat water verwarmt, is kalkaanslag. Ook hier speelt de hardheid van het water een sleutelrol. Deze wordt bepaald door de hoeveelheid calcium en magnesium die in het water is opgelost. Hoe meer van deze mineralen, hoe ‘harder’ het water.
Als hard water wordt verwarmd, slaan deze mineralen neer als kalk. Dit zie je terug als een witte, doffe aanslag op je vaat. Maar erger nog: het hoopt zich op in de vitale onderdelen van je vaatwasser, zoals het verwarmingselement en de sproeiarmen. Op den duur kan dit leiden tot slechtere wasprestaties en zelfs een kapotte machine. Tja, dat is het laatste wat je wilt!
De oplossing: de waterontharder en zijn brandstof
Elke moderne vaatwasser heeft een ingebouwde waterontharder. Dit is een klein systeem, gevuld met kunstharskorrels, dat de kalkveroorzakende calcium- en magnesiumionen uit het water filtert. Het ‘vangt’ de kalk als het ware op. Maar net als een spons raakt deze ontharder op een gegeven moment ‘verzadigd’. En hier komt het vaatwasserzout om de hoek kijken!
Wat doet vaatwasserzout precies? Het zout zelf komt nooit in direct contact met je vaat. Het wordt uitsluitend gebruikt om de waterontharder te ‘regenereren’ (schoon te spoelen). Wanneer de ontharder verzadigd is, spoelt de machine deze met een zoutoplossing (pekel). Deze pekel zorgt ervoor dat de gevangen kalkdeeltjes loslaten en worden weggespoeld via de afvoer. Daarna is de waterontharder weer als nieuw.
Waarom speciaal zout gebruiken? Vaatwasserzout bestaat uit zeer zuiver, grofkorrelig natriumchloride (NaCl). Keukenzout bevat vaak toevoegingen zoals jodium en antiklontermiddelen. Deze stoffen kunnen de gevoelige harskorrels van de waterontharder beschadigen en het systeem verstoppen. Gebruik dus écht alleen speciaal onthardingszout!
Waar moet je dus op letten?
- Vind het reservoir: Dit zit bijna altijd op de bodem van de vaatwasser. Het is een grote, ronde schroefdop.
- Vul het bij: Schroef de dop eraf. De eerste keer dat je het vult, moet er vaak eerst water in. Bij latere keren staat er al water in; dit is normaal. Gebruik de trechter die bij de machine wordt geleverd en giet het zout erin tot het reservoir vol is.
- Sluit goed af: Schroef de dop er weer stevig op. Een slecht gesloten dop kan zout lekken, wat roestvlekken op je bestek kan veroorzaken.
- Stel de hardheid in: Check online de waterhardheid in jouw gemeente en stel je vaatwasser hierop in. In de handleiding staat precies hoe dit moet. Zo werkt de machine optimaal.
Hoe krijg ik het beste resultaat én bespaar ik op mijn energierekening? 💡🌍
Een stralende vaat willen we allemaal, maar het liefst zonder een torenhoge energierekening. Goed nieuws: die twee gaan prima samen! Efficiëntie is hier het toverwoord.
De mythe van het voorspoelen! Laten we beginnen met de grootste energie- en waterverspiller: uitgebreid voorspoelen onder de hete kraan. Stop daarmee! Moderne vaatwassers en -tabletten zijn krachtig genoeg om etensresten aan te kunnen. Het enige wat je hoeft te doen, is grote, vaste etensresten van de borden schrapen met een vork of keukenpapier. De enzymen in het vaatwasmiddel hebben juist een beetje ‘vuil’ nodig om hun werk te kunnen doen.
Mijn tips voor een zuinige én schone vaat:
- Draai alleen een volle machine. Dit klinkt logisch, maar het is de makkelijkste manier om water en energie te besparen.
- Laad de vaatwasser slim in. Zorg dat de sproeiarmen vrij kunnen draaien. Zet sterk vervuilde pannen en schalen onderin, met de vuile kant naar de sproeiarm gericht. Plaats glazen en kopjes stabiel in het bovenrek en stapel niets op elkaar.
- Kies het eco-programma. Ja, het duurt langer, maar laat je daardoor niet foppen! Het eco-programma wast op een lagere temperatuur (vaak rond de 50°C). Het verwarmen van water kost de meeste energie. Door langer te wassen op een lagere temperatuur, bespaar je tot wel 30% energie. En de bacteriën dan? Geen zorgen! De combinatie van de lange wastijd en de krachtige enzymen in moderne tabletten zorgt voor een hygiënisch schoon resultaat.
- Zoek de balans. Dit wil niet zeggen dat je alleen nog maar eco-programma’s moet draaien. Eens per week of bij extra vuile vaat draai ik een heter programma (tot 70 graden). Zo weet je zeker dat je machine fris en hygiënisch schoon blijft. Balans is alles!
- Gebruik de ‘deur-op-een-kier’-truc. Veel moderne machines openen de deur automatisch na het programma. Heeft jouw machine dat niet? Open de deur zelf op een kier zodra hij klaar is. De hete stoom ontsnapt en je vaat droogt op een natuurlijke manier.
- Onderhoud is het halve werk. Een schone machine wast beter en efficiënter.
- Maak het filter wekelijks schoon onder de kraan.
- Controleer de sproeiarmen en prik verstopte gaatjes door met een satéprikker.
- Draai eens per maand een reinigingsprogramma op de hoogste temperatuur. Gebruik een machinereiniger of een schep kristalsoda om vet- en zeepresten weg te spoelen.
Goed onderhoud is dus cruciaal voor de levensduur en efficiëntie van je machine. Of je nu een ouder model hebt of een van de nieuwere, zuinige vaatwassers, een schoon apparaat presteert altijd beter.
Zo, dat waren jullie drie meest gestelde vragen! Ik hoop dat ik jullie weer een beetje op weg heb geholpen. Blijf vooral vragen stellen! Heb je hardnekkige vlekken waar je vanaf wilt, of zoek je tips voor een specifiek oppervlak in huis? Laat het me weten, ik help je met alle liefde verder!
