Tussen al die moderne schoonmaakmiddelen in de schappen van onze supermarkt, ligt er één pretentieloos zakje met kristallen die zijn relevantie en doeltreffendheid door de jaren heen heeft weten te behouden: natriumcarbonaat, beter bekend als: soda.
In het ‘aanbod oerwoud’ van schoonmaakmiddelen zou je het simpele soda, waar mijn grootmoeder al mee werkte, bijna vergeten. “Zand, zeep en soda!” Ken je het nog van vroeger? Wij zijn er nog mee opgegroeid. Meer had je eigenlijk niet nodig. En, hoe de verpakking er ook uitziet, de inhoud is altijd hetzelfde gebleven en gelukkig maar. Ik heb het nooit zonder gedaan! Allemaal voor net iets meer dan een eurootje. Daar wordt mijn portemonnee heeeeel blij van in deze tijden.
Maar, ik snap ook wel dat een modern huishouden de keuze heeft uit tal van oplossingen en dat veel mensen dus snel naar andere middelen grijpen. Toch is er geen makkelijker schoonmaakmiddel te vinden, als je het mij vraagt. En, het is ook nog eens milieuvriendelijker dan andere producten. De laatste belangrijke verandering die plaatsvond gaat terug naar eind 18e eeuw. Maar de geschiedenis van het product gaat nog veel verder terug. Zo ver dat zelfs de Egyptenaren én de Romeinen er al mee werkten. Dat kunnen niet veel producten zeggen toch?!
Clean like an Egyptian
Ik wist het ook niet, dus ik moest wel even knipperen met mijn wimpers toen ik het las, maar schijnbaar gebruikten de oude Egyptenaren en Babyloniërs een soort natriumcarbonaat in z’n natuurlijke vorm. Ze gebruikten het als reinigingsmiddel voor kleding en gebruiksvoorwerpen. De Egyptenaren ontdekten dat ‘soda’, wanneer het werd gemengd met dierlijke vetten, een vorm van zeep produceerde die effectief was bij het verwijderen van vuil en vlekken.
Met de tijd verspreidde de kennis over ‘soda’ zich ook naar andere culturen. De oude Romeinen maakten gebruik van ‘soda’ om hun openbare badhuizen te reinigen. Toch was het niet de soda die we tegenwoordig kennen. Daarom heb ik ook steeds het woord soda tussen aanhalingstekens geplaatst. De soda zoals wij die kennen werd pas eind 18e eeuw ontdekt door de fransman Nicolas Leblanc. Hij ontwikkelde het zogenaamde Leblancproces, waarmee hij soda uit zeezout wist te halen.
Maar omdat dit proces nogal veel energie kostte en niet efficiënt was, ontdekte de Belgische Ernest Solvay een methode die eind 19e eeuw het Leblancproces verving en die tot op de dag van vandaag nog wordt gebruikt om soda te maken. Hier in Nederland is het familiebedrijf Senzora (opgericht in 1876) dat tot op de dag van vandaag soda produceert. Gewoon in Deventer, waar het bedrijf ook vandaan komt.
LEES OOK
Voegen schoonmaken met soda
Niet te verwarren met baking soda
Overigens is natriumcarbonaat niet te verwarren met natriumbicarbonaat. Die laatste is zuiveringszout, ook wel baking soda genoemd, wat is over komen waaien uit het buitenland. Je kunt ermee koken en bakken en je wordt er mee doodgegooid op TikTok en andere plekken. En, dat je er heerlijke luchtige taarten mee kunt bakken, dat geloof ik meteen. Maar soda is echt bedoeld voor de schoonmaak en daar is het een kei in.
De toepassingen van soda
Soda is misschien wel het meest veelzijdige schoonmaakmiddel in mijn keukenkastje. Maar het wordt niet alleen thuis gebruikt. Het heeft ook heel veel industriële toepassingen. Denk bijvoorbeeld aan de glasproductie. Een van de vroegste en meest gebruikte toepassingen van gewone soda is in de glasindustrie. Soda wordt daar gebruikt als een van de belangrijkste grondstoffen om glas te maken, omdat het de smelttemperatuur van zand verlaagt en de vloeibaarheid van het glasmengsel verbetert. Dus volgende keer dat we door onze brilglazen kijken, of melk uit een glazenfles inschenken, denk dan even aan dat nuchtere zakje soda in de supermarkt.
Maar het is niet alleen glas. We gebruiken ook dagelijks zeep- en wasproducten. Weet je nog? Die Egyptenaren wisten het dus al, maar ook tegenwoordig wordt nog steeds soda gebruikt in veel zeep- en wasproducten. Vanwege die reinigende én geur neutraliserende eigenschappen die soda heeft.
Daarom is het thuis ook zo’n heerlijk product. Ontvettend, vlek oplossend, geur neutraliserend. De veelzijdigheid van soda is eindeloos. En mijn lieve moeder zweert er ook nog steeds bij. Van haar heb ik vroeger al geleerd dat je na een feestje even wat bakjes natuurazijn óf soda kunt neerzetten. En voilà, de volgende ochtend zijn al die nare geurtjes verdwenen.
En wat dacht je van kalkaanslag. Waar ik nu woon is het water heel hard, dus mijn kranen zitten onder de kalk als je het niet goed bijhoudt. Maar soda heeft wateronthardende eigenschappen. Zo krijgt kalkaanslag geen kans meer. Je kunt het dus ook in je waterkoker of koffiezetapparaat gebruiken als je die weer eens moet ontkalken. Of gebruik het bij het schoonmaken van je wasmachine. Half kopje soda in het wasmiddelenbakje toevoegen en een fikse schep in de lege trommel. Vervolgens de machine leeg laten draaien op 90 graden en tadaaaaa! Geweldige manier om je machine schoon te maken. Maar let op, is je trommel van aluminium, dan kun je dit beter niet doen.
Duurzaam schoonmaakmiddel in huis
Je raadt het denk ik al, ik ben gewoon enorm fan van dit super krachtige reinigingsmiddel. Niet alleen omdat mijn moeder en grootmoeder het me geleerd hebben. Bij mij zul je dus ook niet zo snel fel gekleurde schoonmaakmiddelen en schuurmiddelen in mijn keukenkastje vinden. Tuurlijk heb ik een allesreiniger en hier en daar iets heel specifieks. Maar als ik moet kiezen staat soda altijd, maar dan ook echt ALTIJD, vooraan in mijn schoonmaakmandje. Ook omdat het een stuk milieuvriendelijker en duurzamer is dan de meeste moderne schoonmaakproducten.
Soda was al duurzaam toen niemand nog over het milieu of duurzaamheid nadacht. En, door de jaren heen is het duurzaam gebleven. Dus voor iedereen die z’n steentje wil bijdragen aan een ‘gezondere’ schoonmaak, overweeg deze krachtpatser.
Nu zullen er heel veel van jullie zijn die zeggen: Mar, ik gebruik baking soda en dat werkt perfect. Nou, daar ga ik het volgende maand over hebben. Er zijn namelijk grote verschillen.
